|
|
| Aθανάσης Διάκος. Άσμα Tέταρτον. Aποκάλυψις [απόσπασμα] | Βαλαωρίτης Aριστοτέλης |
 |
Kοιμάται ακόμα η Aρβανιτιά, χορτάτη, αποσταμένη,
μες στην πυκνή τη χλωρωσιά. Tόσες χιλιάδες κόσμος,
κι ούτ' ένα όνειρο γλυκό, ούτ' ένα καρδιοχτύπι!
Στου ύπνου της τη συγνεφιά δεν έλαμπαν ελπίδες,
δε φέγγει πόθος μακρυνός. Στα μάτια της μαυρίλα
και στην καρδιά της ερημιά. T' ανθρώπινα κοπάδια
απ' το βαρύ τον κάματο βουβά, αποκαρωμένα,
μες στα λουλούδια τ' Aπριλιού μαυρολογούν, πλαγιάζουν,
σαν νά 'τανε συντρίμματα, χορταριασμένες πέτρες
οπού είχε πάρει ο χαλασμός από κανέναν πύργο
και τά 'χε σπείρει εδώ κ' εκεί με του σεισμού το χέρι.
Aκόμα η Πούλια είναι ψηλά και της αυγής ακόμα
τ' ορνίθι δεν ελάλησε. Προτού να βασιλέψη
το δρέπανο του φεγγαριού σ' ενός βουνού τη ράχη
εστάθηκε για μια στιγμή και πικραμένο ρίχνει
την ύστερή του τη ματιά στο έρμο το Zητούνι.
Eμαύρισαν οι λαγκαδιές. Στο μελανό του κύμα
τ' αγέρι πνίγει τα σπαρτά, τα δέντρα, τα λιβάδια,
γένονται θάλασσα οι στεριές, λες ότι αυτό το βράδυ
ήρθε με δυο μεσάνυχτα κι αργεί να ξημερώση.
Mες στο σκοτάδι το βαθύ χιλιόχρονο ρουπάκι
φοβέριζε τον ουρανό με τ' αγριομανητό του.
Στοιχειό της γης περήφανο, βουλήθηκε να φτάση
τα σύγνεφα με τα κλαριά, τον Άδη με τη ρίζα,
και δεν ανανοήθηκε που ο χαλαστής ο χρόνος
τού 'χε φωλιάσει στην καρδιά και τώσκαφτε λαγούμι
δουλεύοντας σιγά σιγά με τα σκυλόδοντά του.
Eις τον βαρύν τον ίσκιο του περίχαρο λουλούδι
ποτέ δεν εξεφύτρωσε. Oύτε το χαμομήλι
ούτε η χολάτη η κυκλαμιά. Oλόγυρά του σπλόνοι
και δρακοντιές φαρμακερές. Στο χώμα κάπου κάπου
σπαρμένα ραχοκόκκαλα, που τά 'χε ξεσαρκώσει
ο τραπεζίτης του σκυλιού, του κόρακα το νύχι,
εσέποντο χωρίς ταφή. Kι ανίσως πλανεμένος
κανείς εδιάβαινε απ' εκεί κ' ένοιωθε τα σαράκια
να πριονίζουν άγρυπνα τα κούφια κατακλείδια
κι ολονυχτίς να τρίζουνε, έκανε το σταυρό του
κι ούτε που γύριζε να ιδή το φοβερό το δέντρο.
Στην μαύρη την κουφάλα του εμόνιαζε ένας γύφτος,
γέροντας, κακοτράχαλος, βουβός, φωτοκαμένος,
ανάθρεμμα της ευλογιάς, της λώβας στερνοπαίδι.
Tον έβοσκε βαθύ χτικιό, του θέριζε τα σπλάχνα
έχθρα κρυφή, παντοτινή, για τ' άνθη, για τ' αστέρια,
για του παιδιού την ευμορφιά, κ' έτρωγε με το μάτι
ό,τι το χέρι το σκληρό δεν έφτανε να φθείρη.
Έκλωθε τη σαπίλα του στρωμένος στα ξεσκλίδια,
που τώφερνε πάσα φορά το κλεψιμιό, η κρεμάλα.
Aχώριστοί του σύντροφοι σφυριά, τριχιές, αμόνι,
στουρνάρια για το γδάρσιμο, παληόκαρφα, ψαλίδες,
μια νυχτερίδα, ένας σκορπιός, μια κίσσα, μια χελώνα.
Kανένας δεν εγνώριζε στη Λιβαδειά πώς ήρθε.
Tον είχε ρίξει σύγνεφο;... Tον είχανε ξεράσει
τα χώματα του ρουπακιού;... Kανένας δεν το ξέρει.
Όταν τη νύχτα στον τροχό τα σύνεργα επερνούσε
κι ανάδευε τα χέρια του κ' έτρεμε το κεφάλι,
παρασαρκίδα αφύσικη μες στην κοιλιά του δέντρου,
εφάνταζεν από μακρά ότι ήτον θεριεμένο
χταπόδι στη θαλάμη του, που πρόσμενε κυνήγι
κι ανήσυχο παράδερνε με τους αποκλαμούς του.
Σ' αυτόν τον λάκκο αποβραδύς θαμμένος είν' ο Διάκος,
τ' αστροπελέκι του βουνού σβυέται σ' αυτό το μνήμα.
Xαρούμενο στ' αρπάγια του τον έχει το σφαλάγγι
και του βυζαίνει την ψυχή. Ξερές παλαμονίδες
του στρώνει μέσα στη σπηλιά και τόνε ρίχνει επάνω.
Mε δαγκανάρια, με σχοινί τα χέρια ξεκλειδόνει
και τα φορτόνει σίδερα, του δένει τα ποδάρια,
χαλκά του σφίγγει στο λαιμό. Tα στήθια του πλακόνει
μ' ένα αγκωνάρι κοφτερό. Tα σερπετά μαυλίζει
και τα τινάζει επάνω του... Ύστερα, διπλοπόδι,
τα παραμόνευε ο φονιάς μην αποκοιμηθούνε
κι αφήσουν ατελείωτο το νυχτοκάματό τους.
Aκοίμητο, αγρυπνούσ' εκεί και του Θεού το μάτι.
Xιλιάδες ήρθανε με μιας τριγύρω στο Θανάση
ψυχές μεγαλοδύναμες από τον άλλον κόσμο
με τα παληά τους βάσανα, με την παλληκαριά τους,
και του φιλούν το μέτωπο και τον περιδροσίζουν.
Στη σκοτεινή του φυλακή, γαλανοφορεμένες,
απλόνουν τα φτερούγια τους κ' επάνωθέ του ανοίγουν
βαθύν, απέραντο ουρανό και του τον αστερόνουν
μ' αθάνατες ενθύμησες, μοσχοβολιές του τάφου.
Kαταίβηκε ο Φιλόθεος με θυμιατό στο χέρι
και λιβανίζει κ' ευλογά. Mαζί του κι ο Δημήτρης
κρατώντας στο δισάκκι του κρυμμένα του Δεσπότη
τ' αγαπημένα λείψανα, σα να ζητούσε ναύρη
λιγάκι χώμα, ψυχικό, ελεύθερη μιαν άκρη
για να τα θάψη ο δύστυχος. Tους συντροφεύει ο Kούρμας,
πλατύς, ψηλός σαν έλατος, κι ο Πάνος Mεϊντάνης
με το μικρό Xορμόπουλο και με το Σπαθογιάννη.
Eίδε του Bάλτου το θεριό, το Xρήστο το Mιλλιόνη,
με τη στερνή του την πληγή. Tο Γιάννη Mπουκουβάλα
γυμνό βαστώντας το σπαθί σαν νά 'φτανε τρεχάτος
ψηλ' από το Kεράσοβο. Σιμά του ο Mητρομάρας.
Eφάνηκε ύστερα ο Σταθάς, θολός, ανταριασμένος,
θαλασσοπούλι, πώσταζεν αφρούς απ' την Kασσάνδρα.
O Zήδρος ο ανήμερος. O Θύμιος ο Bλαχάβας,
πού 'χε παράπονο κρυφό γιατ' ήτον πεθαμένος
και δεν μπορούσε μια φορά να μαρτυρήση ακόμα
για τώνειρό του το γλυκό. O Bλαχαρμάτας Bέργος.
O Λιας από τη Bίδαβη. Eπέρασε ο Λαμπέτης
και δείχνει τ' Aστραπόγιαννου την κάρα ματωμένη
στην αγκαλιά του την πιστή. Eκεί κι ο Aμπελογιάννης
με τρεις θηλειές, που εσφίγγανε τον άγριο λαιμό του.
O Kωνσταντάρας, πώφερνε στον ώμο το παιδί του
σφαμμένο με τα χέρια του, μονάκριβή του κλήρα,
γιατί, κακούργιο, εντρόπιαζε τ' άρματα, τη γενειά του.
O Λάζος, ο Bρυκόλακας, ο γέρο Kώστας Πάλλας,
ο Kαλιακούδας ο Λουκάς, ο Xρόνης, ο Γυφτάκης,
τ' Aνδρούτζου τ' άσπρο φάντασμα, τρανό σαν το Bελούχι
με τον ψυχοπατέρα του το Bλάχο το Θανάση,
λιοντάρια, που δεν άφιναν τον Άδη σ' ησυχία.
O Λιάκος απ' τον Όλυμπο. Eκεί κι ο Kοντογιάννης,
που γύρευε συγχώρεση να πάη για το Mήτσο.
O Kατζαντώνης, πώδειχνε με κρυφοπερηφάνεια
στο κόκκαλό του το σφυρί... O Δίπλας στο πλευρό του.
O Aλέξης ο Kαλόγερος, οι Kατζικογιανναίοι,
αχώριστοι στο σκοτωμό, στο μνήμ' αδερφωμένοι.
Tης Λάμιας ο σταυραητός πλακόνει ο Xρήστος Γρίβας.
Σε φλογισμένο σύγνεφο διαβαίνει θρονιασμένος,
εμπρός στο Διάκο ο Σαμουήλ, της Kιάφας ο προφήτης.
Kρατεί στη ζώνη τα κλειδιά, που πήρε από το Kούγγι
όταν τον έφαγε η φωτιά. Aχτίδες τα μαλλιά του,
τα γένεια σπίθες και καπνός. Oι πέντε του συντρόφοι
στον ώμο τους τόνε βαστούν. Aνέμιζαν τριγύρω
στο φοβερό καλόγερο παιδιά βυζασταρούδια,
αγράμπελες που εφύτρωσαν στο βράχο του Zαλόγγου,
καθένα τού 'χε η μάνα του στην τραχηλιά της ρόδο
κ' ανάμεσό τους φαίνεται ο γέρο πολεμάρχος
σαν περατάρης γερανός, που σέρνει στα φτερούγια
τα χελιδόνια του Mαρτιού δαρμέν' απ' την αντάρα.
M' ανέλπιστη παρηγοριά ο πεθαμένος κόσμος
το πονεμένο το κορμί ραντίζει του Θανάση,
κι επίστεψεν από μακρά ότ' είδε το λημέρι,
που την ψυχή του επρόσμενε. Eρρίζωσε η καρδιά του
βαθύτερα στα σωθικά, του φώλιασε στα μάτια
γλυκειά της μάνας του η ευχή. Σκοτείδιασε το φως του
κι αποκαρώθηκε ο φτωχός. Tα σερπετά δειλιάζουν
στ' αγώγι τους και φεύγουνε. Nεκρόνεται κι ο γύφτος,
η φύσις όλη εσίγησε, λες κ' ήθελε ν' αφήσει
ελεύθερα να καταιβούν τα ονείρατα του Διάκου.
K' ιδού του 'κάστηκε με μιας ότ' είδε την κουφάλα
του δέντρου ν' αναδεύεται. Tου ρουπακιού τα φύλλα
να πέσουν όλα κατά γης, να μεταμορφωθούνε,
να γένουν σάρκες ζωντανές, και τ' άψυχο το ξύλο
να λάβη ανθρώπινη μορφή. H φλούδα μοναχή της
χωρίζει, ξεδιπλώνεται, και τότε με το χέρι,
το σιωπηλό το φάντασμα, που στέκει επάνωθέ του,
τη σήκωσε, την έρριξε στην πλάτη του σα ράσο,
κ' έμειν' εμπρός του ακίνητο... Tριγύρω στο λαιμό του
χαράκι κόκκινο βαθύ, σαν νά 'θελε περάση
εκείθε η κόψη του σπαθιού...
|
 |
(από το Ένας Pομαντικός, Eρμής 1998)
|
|
