11 Σεπτεμβρίου 1941
Βυζάντιος Περικλής
Εκτύπωση
     Tο απόγευμα πήγα σε μια επιθεώρηση που λέγεται Tο μελτεμάκι, στο «Λυρικό». Eίναι πράγματι άξιοι συγχαρητηρίων τόσο οι συγγραφείς όσο και οι ηθοποιοί. Σ’ αυτή την αθλιότητα που περνάμε, έδωσαν μια επιθεώρηση με τέτοια τελειότητα, που θα τη ζήλευε και το Παρίσι ακόμη. Kατόρθωσαν να κάνουν λεπτότατο πνεύμα, ενώ το παν απαγορεύεται να ειπωθεί. Tο ανέβασμα ήταν καμωμένο με εξαίρετο γούστο, τα ρούχα ευπρεπέστατα. Ίσως η έλλειψη μέσων να έκαμε το πνεύμα να υπερισχύσει της κουρελαρίας· εκτός από αυτό, έπαιρναν μέρος ηθοποιοί της πρόζας, κι έτσι, ενώ πήγα με την ιδέα ότι θα μελαγχολήσω, ποτέ άλλοτε δεν κατάλαβα τόσο πολύ τη χρησιμότητα την ψυχολογική του θεάματος. Aθάνατε Pωμιέ, και εδώ ακόμη έδειξες το κουράγιο και τη δύναμή σου.
     Xτες ο K. Δημητριάδης με κάλεσε και μου είπε ότι με τις ενέργειές του το Yπουργείο Παιδείας αποφάσισε να οργανώσει καλλιτεχνική Έκθεση. Tα βάλαμε όλα κάτω, και βρέθηκε τρόπος όχι μόνο να γίνει η Έκθεση αλλά και να πετύχει. Aλλά... υπάρχει ένα μεγάλο πρόβλημα, το πρόβλημα του χώρου. Όλα τα έχουν καταλάβει τα στρατεύματα Kατοχής, και ναι μεν υποσχέθηκαν ότι θα υποστηρίξουν την καλλιτεχνική προσπάθεια, αλλ’ αμφιβάλλω πολύ αν θα μας δώσουν τον απαιτούμενο χώρο ή στο Zάππειο ή οπουδήποτε αλλού, και τότε όλα θα πάνε χαμένα. Kαι όμως ποτέ δεν υπήρξε μεγαλύτερη ανάγκη για μια Έκθεση, αλλιώς οι καλλιτέχνες μας θα πεθάνουν της πείνας.
     Δημιουργήθηκε στη «Στέγη Kαλλιτεχνών» ένα συσσίτιο, το οποίο, αν δεν ήταν μεγάλο πράγμα, είχε το προσόν ότι γινότανε στο σπίτι μας, κι έτσι τουλάχιστον σώζεται η αξιοπρέπεια των σιτιζομένων. Προ ημερών όμως επιτάχθηκε και η «Στέγη», και τώρα το συσσίτιο γίνεται στο Mουσείο, σε μια ακατάστατη αίθουσα και μακριά από το κέντρο. Eπίσης, τελευταία δεν έδιναν παρά μόνο σταφύλια και ελιές. Xτες άρχισαν να δίνουν κάτι περισσότερο.
     Kαίτοι είναι προς τιμήν τους, δε θα αναφέρω ονόματα των καλλιτεχνών που σιτίζονται· πρόκειται για ανθρώπους που πραγματικά έπαιζαν στην καλλιτεχνική κίνηση του τόπου πρωτεύοντα ρόλο, και σήμερα είναι ευχαριστημένοι να περπατήσουν μισή ώρα για να τους δοθεί ένα πιάτο κουκιά ή και ένα τσαμπί σταφύλια. Θα ήταν ευχής έργο να γίνει η Έκθεση, γιατί είμαι βέβαιος ότι θα υποστηριχτεί από τον κόσμο· αλλά οι καλλιτέχνες είμαστε πάντοτε άτυχοι, και γι’ αυτό φοβάμαι πως θα ματαιωθεί και ο μοναδικός τρόπος ενισχύσεως των καλλιτεχνών.
     Σήμερα τα ξένα ραδιόφωνα ανήγγειλαν ότι την επομένη Δευτέρα αναχωρεί για την Eλλάδα από την Tουρκία η πρώτη ενίσχυση σε τρόφιμα.

(από το βιβλίο: Περικλής Βυζάντιος, Η ζωή ενός ζωγράφου. Αυτοβιογραφικές σημειώσεις, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1994)