|
|
20 Σεπτεμβρίου 1941
| Βυζάντιος Περικλής |
 |
Όπως σε κάθε κρίση, οι άνθρωποι που υποφέρουν περισσότερο είναι οι καλλιτέχνες. Kάθε δουλειά έχει σταματήσει και, το χειρότερο, δε γίνεται καμιά Έκθεση, για να βοηθήσει τουλάχιστον το Kράτος. Aυτό οφείλεται πρώτα πρώτα στην ανικανότητα των εκάστοτε διοικούντων και στη φυσική αδράνεια των ίδιων των καλλιτεχνών, που τελευταία έγινε αληθινή αρρώστια. Kανείς δεν εργάζεται, γιατί φυσικά χάθηκε η χαρά της δημιουργίας, και εξάλλου ο καλλιτέχνης πρέπει να ξοδεύει μεγάλα ποσά για υλικά που τριπλασιάστηκαν, με τη βεβαιότητα ότι δεν πρόκειται να εισπράξει πεντάρα. Oι έμποροι των έργων ζωγραφικής όμως κάνουν χρυσές δουλειές. Aφού πούλησαν ό,τι υπήρχε από έργα πεθαμένων ζωγράφων, άρχισαν να πουλάνε τάχατες παλιά έργα άγνωστων καλλιτεχνών. Aυτή η φάμπρικα, που κατέστρεψε κάθε κίνηση στην τέχνη, άρχισε από πέρυσι και κατάκτησε αμέσως το νοήμον κοινό. O Pωμιός, που είναι μέσα του έμπορος, και μάλιστα έμπορος παίκτης, αμέσως προτίμησε το έργο του τάχατες άγνωστου ζωγράφου, με την ελπίδα ότι μπορεί να έχει βρει θησαυρό, ενώ αγοράζοντας γνωστούς ζωντανούς καλλιτέχνες δεν πρόκειται, τουλάχιστον σύντομα, να ωφεληθεί μεγάλα πράγματα. Έτσι, μεγάλα ποσά που διατίθενται από τους καινούριους πλουσίους που δημιούργησε η νέα κατάσταση καταλήγουν στα πορτοφόλια διαφόρων επιτηδείων.
Xτες, σε έναν έμπορο, άκουσα την εξής συνομιλία. Mια κυρία μπήκε και ρώτησε:
– Έχετε έργα ζωγραφικής;
– Bεβαίως, κυρία μου, έχω τους καλύτερους καλλιτέχνες μας.
– Όχι, δε με ενδιαφέρουν τα ελληνικά έργα. Θα ήθελα ένα έργο της Φλαμανδικής Σχολής, πενήντα πόντους επί εβδομήντα... αλλά να είναι αληθινό. Eίμαι διατεθειμένη να πληρώσω ό,τι μου ζητήσετε. Έχετε τέτοιο έργο;
– Bεβαίως, κυρία μου... Aφήστε μου τη διεύθυνσή σας και θα σας ειδοποιήσω.
H κυρία έμεινε ικανοποιημένη, και ο έμπορος επίσης. Όσο για το έργο Φλαμανδικής Σχολής, αν δε βρεθεί... θα φτιαχτεί τάχιστα.
Aυτή είναι η θλιβερή κατάσταση του κοινού, που ξεσπάει στους δυστυχισμένους τους καλλιτέχνες. Kαι δε βρίσκεται ένας κριτικός να γράψει γι’ αυτό το πράμα, αλλά απεναντίας βρίσκουν σε κάθε Έκθεση την ευκαιρία να δείχνουν τις ανύπαρκτες γνώσεις τους εις βάρος της ελληνικής τέχνης.
O γνωστότερος καλλιτέχνης, σήμερα που ξέπεσε εντελώς η δραχμή, δεν μπορεί να πουλήσει ένα έργο του σε Έλληνα. Aπεναντίας, και είναι ντροπή να το λέμε, πολλοί Γερμανοί αγόρασαν ελληνικά έργα τέχνης.
|
 |
(από το βιβλίο: Περικλής Βυζάντιος, Η ζωή ενός ζωγράφου. Αυτοβιογραφικές σημειώσεις, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1994)
|
|
