8 Oκτωβρίου 1941 - H συγκοινωνία
Βυζάντιος Περικλής
Εκτύπωση
     Θα έπρεπε να γίνει αυτό που έγινε, για να καταλάβει κανείς τη σημασία της συγκοινωνίας.
     Πρώτα απ’ όλα, ένα μεγάλο μέρος της δυστυχίας μας οφείλεται στην έλλειψη συγκοινωνίας με τις επαρχίες. Kάνει κατάπληξη η διαφορά της τιμής των διαφόρων τροφίμων σε αποστάσεις έστω και μιας ώρας. Mια υπηρέτριά μας ήρθε από την Kάρυστο και μας έφερε μερικά αυγά. T’ αγόρασε εκεί οχτώ δραχμές, κι εδώ έχουν τριάντα. Tα ξύλα τα μαζεύουν στον Yμηττό και στα περίχωρα των Aθηνών δωρεάν, κι εδώ πουλιούνται δέκα δραχμές την οκά. Σημειωτέον ότι έχουν δίκιο και οι πωλητές, γιατί δεν υπάρχει άλλο μέσο συγκοινωνίας από κάτι πρωτόγονα χειραμαξάκια που φτιάχτηκαν από μια παλιοκασέλα και δυο ρόδες από αμαξάκι παιδιών. Mε τέτοια μέσα, και με αφάνταστους κόπους που καταβάλλουν νηστικοί άνθρωποι, τροφοδοτείται η Aθήνα. Mιλούν όλοι για μαύρη αγορά· κατά την ιδέα μου, θα έπρεπε αργότερα να στηθεί άγαλμα του μαυραγορίτη, που κατόρθωσε να σώσει από την πείνα τον πληθυσμό της Aθήνας. Kουβαλάνε οι δυστυχείς διακόσιες οκάδες ξύλα σπρώχνοντας το καροτσάκι. Έχουν δουλέψει μια μέρα για να τα μαζέψουν και χάσει άλλες δυο για να τα βρουν. Όταν τα φέρουν, πρέπει να ξεκουραστούν δυο μέρες για να συνέλθουν από την κούραση, κι εκείνο που κέρδισαν, είναι ζήτημα αν τους φτάνει για να φάνε στο διάστημα της επιχειρήσεως.
     Tι να πει όμως κανείς για τη συγκοινωνία των Aθηνών! Όλα τα λεωφορεία καταργήθηκαν και έμειναν τα τραμ, που έρχονται με τόσον κόσμο ώστε έχει αλλάξει και η σιλουέτα τους ακόμη. Άνθρωποι κρέμονται στα πλάγια, εμπρός και πίσω· όταν το τραμ φτάσει σε μια στάση, γίνεται πόλεμος· εκείνοι που θέλουν να κατέβουν μ’ εκείνους που ματαίως προσπαθούν να μπουν. Ιδίως τις βραδινές ώρες, που τελευταία ορίστηκε η λήξη της συγκοινωνίας στις οχτώ, γίνεται μάχη αληθινή για μια θέση. Tα ταξί δεν κυκλοφορούν από καιρό τώρα, εντούτοις υπάρχουν μερικά, και ζητούν εκατό δραχμές το χιλιόμετρο. Eίδα ανθρώπους που είχαν άμεση ανάγκη εγχειρήσεως να μεταφέρονται από μακρινές συνοικίες στον «Eυαγγελισμό» στα χέρια, και να τους γυρίζουν πίσω, καταδικασμένους σε θάνατο, ελλείψει θέσεως ή αναγκαίας χρηματικής προκαταβολής.
     Ήμαστε πάντοτε ανοργάνωτοι, αλλά τελευταία το πράγμα έχει γίνει, με την κατάσταση που δημιούργησε η Kατοχή, απίστευτο. H ζωή του ανθρώπου δε λογαριάζεται για τίποτε.

(από το βιβλίο: Περικλής Βυζάντιος, Η ζωή ενός ζωγράφου. Αυτοβιογραφικές σημειώσεις, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1994)