|
|
29 Oκτωβρίου 1941 - Tα θέατρα
| Βυζάντιος Περικλής |
 |
Eίναι περίεργο εκ πρώτης όψεως, αλλά εξηγείται εκ των υστέρων το φαινόμενο της επιτυχημένης λειτουργίας μεγάλου αριθμού θεάτρων στην Aθήνα. Kατά τη γνώμη μου, αυτό οφείλεται στον ξεπεσμό της δραχμής. Tι σημασία έχει το εισιτήριο του θεάτρου, που κοντεύει να κοστίζει όσο ένα γλύκισμα ή ένα παστέλι; Aυτό είναι άξιο μελέτης για το μέλλον. O κοσμάκης αγαπάει την τέχνη περισσότερο από μερικούς σνομπ, αλλά δεν έχει τα μέσα να την απολαύσει. Σήμερα προτιμάει να στερηθεί κάποια άλλη ευχαρίστηση υλική για μια πνευματική απόλαυση. Πρέπει κανείς να ομολογήσει επίσης ότι ποτέ άλλοτε δεν έδειξαν και οι συγγραφείς και οι ηθοποιοί τόση εφευρετικότητα και εργατικότητα όση σήμερα. Iδιαιτέρως δε και περιέργως, εργάστηκαν επιτυχώς οι επιθεωρήσεις. Eγώ νόμιζα ότι με τους περιορισμούς που επιβάλλει η ελληνική λογοκρισία, δε θα μπορούσε να υπάρξει κανένας τρόπος για τη δημιουργία πνεύματος· και εντούτοις, ποτέ δεν ανέβηκαν πιο χαριτωμένα πράγματα. Δύο επιθεωρήσεις κατά συνέχεια του «Λυρικού Θεάτρου» υπήρξαν πρότυπα γούστου και εξυπνάδας. Νομίζω πως ο περιορισμός πολλές φορές καταλήγει στο μέτρο, και το μέτρο είναι πάντα καλύτερο από το ξεχαρβάλωμα. Ένα άλλο φαινόμενο είναι ότι με την έλλειψη υλικού έγιναν με πολύ περισσότερο γούστο τα σκηνικά, που άλλοτε ήταν φρικώδεις αγουστιές.
Ένας άλλος λόγος που το θέατρο έπιασε, είναι η κατάπτωση του κινηματογράφου, που ασφαλώς για λόγους συναλλαγματικούς δεν έχει καινούριες ταινίες να προσφέρει. Τώρα βέβαια μίλησα περισσότερο, και ίσως αξίζει, για το ελαφρό θέατρο, γιατί άλλο είδος δημιουργίας δεν υπάρχει εκ μέρους των συγγραφέων, αν και μερικές κομεντί έδειξαν πως κι εκεί έγινε πρόοδος, τεχνική τουλάχιστον, αρκετά σοβαρή. Ένα έργο του Ιωαννόπουλου και ένα άλλο του Λιδωρίκη θα μπορούσαν ασφαλώς να σταθούν οπουδήποτε.
Δυστυχώς, δεν μπορώ να πω τίποτε ανάλογο για τις εικαστικές τέχνες· η σημερινή κατάσταση δεν τις ευνοεί διόλου. Ο κόσμος είναι αδύνατο να τις υποστηρίξει, αυτοί που κερδίζουν μεγάλα ποσά είναι διάφοροι εκμεταλλευτές και ανεπίδεκτοι από καλλιτεχνική συγκίνηση, τα υλικά (χρώματα, μουσαμάδες) κοστίζουν πανάκριβα, ακόμη και γύψος για τους γλύπτες δεν υπάρχει.
Γι’ αυτό, μόνο το θέατρο κατόρθωσε να κινείται.
Είμαι βέβαιος ότι σιγά σιγά θα βρεθεί τρόπος να συμμορφωθούν και άλλες τέχνες με την κατάσταση. Ο καλλιτέχνης είναι δημιουργός, και κάθε παραγωγή δεν μπορεί παρά να πληρωθεί, όταν το χρήμα αξίζει τόσο λίγο.
|
 |
(από το βιβλίο: Περικλής Βυζάντιος, Η ζωή ενός ζωγράφου. Αυτοβιογραφικές σημειώσεις, Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τραπέζης, 1994)
|
|
