|
|
Στον ΕΛΑΣ
| Κωστόπουλος Τάκης |
 |
Ύστερα από λίγες μέρες συνήλθε το νομαρχιακό Συμβούλιο της ΕΠΟΝ Καστοριάς και πήρε απόφαση μερικά στελέχη του να στελεχώσουν τον ΕΛΑΣ. Έτσι εγώ με απόφαση του Ν.Σ. κατατάχθηκα στο 28ο σύνταγμα του ΕΛΑΣ στη θέση του καπετάνιου της υποδειγματικής ομάδας ΕΠΟΝ-ΕΛΑΣ του συντάγματος, ομάδα που αριθμούσε πάνω από 50 μαχητές.
Η υποδειγματική διμοιρία ακολουθώντας το σύνταγμα μπήκε στο Άργος Ορεστικό, στην Καστοριά και μέσω Βασιλειάδας-Σκλήθρου έλαβε θέση μάχης στις παρυφές του χωριού Φανός έξω από το Αμύνταιο. Οι Γερμανοί υποχωρούσαν προς Φλώρινα-Μπιτόλια (Μοναστήρι). Έχοντας θέση μάχης στα Αμπέλια του Φανού παρατηρώ μια φάλαγγα αυτοκινήτων να κινείται από Πτολεμαΐδα-Ροδώνα προς Αμύνταιο. Ήταν απόγευμα και τότε λέω στους μαχητές «πού είναι η Αγγλική αεροπορία;». Ειλικρινά, δεν πρόλαβα να τελειώσω τη σκέψη μου και δυο βομβαρδιστικά φάνηκαν πάνω από το Λέχοβο με κατεύθυνση προς τα ανατολικά. Με κάθετες εφορμήσεις σμπαράλιασαν τη φάλαγγα. Όσοι πρόλαβαν μπήκαν όπως-όπως στο Αμύνταιο. Παίρνω διαταγή και επιτίθεμαι από το χωριό Ροδώνα προς το δρόμο για Πτολεμαΐδα-Φιλώτα-Αμύνταιο. Πέντε οι νεκροί και πολλά αυτοκίνητα λάφυρα. Για την επόμενη επίθεση στο Αμύνταιο παραθέτω σχετικό δημοσίευμα από την εφημερίδα των πολιτικών προσφύγων στην Τασκένδη το οποίο συμπεριλήφθηκε στο Ντοκουμέντο του περιοδικού της Εθνικής Αντίστασης. Ύστερα πιάσαμε θέσεις μάχης έξω από τη Φλώρινα και η διμοιρία μου στο χωριό Κότορι (Κάτω Υδρούσα). Αυτά γίνονται το Φθινόπωρο του 1944.
Ακριβώς αυτόν τον καιρό εκδηλώθηκε ανταρσία στο τάγμα του Γκότσε που αποτελούνταν από Σλαβομακεδόνες. Το σύνταγμα πήρε εντολή να χτυπήσει και να διαλύσει το τάγμα του Γκότσε. Έτσι το σύνταγμα μαζί και η υποδειγματική διμοιρία κινήθηκαν προς Πρέσπες και συγκεκριμένα ώς τα χωριά Λαιμό και Άγιο Γερμανό. Όμως δεν πήραμε επαφή με το τάγμα Γκότσε γιατί μπήκε στη Γιουγκοσλαβία. Έτσι επιστρέψαμε στη Φλώρινα και πήραμε μέρος στην επίθεση για την απελευθέρωση της πόλης. Μετά την απελευθέρωση κάναμε μια μεγαλειώδη παρέλαση. Η διμοιρία μου αριθμούσε 75 μαχητές.
Εκείνες τις μέρες πήρα τριήμερη άδεια για να πάω στους γονείς μου και στο χωριό μου, το Σκαλοχώρι. Εκεί την επομένη παίρνω τηλεγράφημα να παρουσιαστώ στην Κοζάνη όπου είχε μεταφερθεί το 28ο σύνταγμα ως γραμματέας του φρουραρχείου στο ξενοδοχείο Ερμιώνειο. Φρούραρχος ήταν ο γραμματέας του ΚΚΕ του 28ου συντάγματος Δρόσος από το Τσούρχλι Γρεβενών. Στην ουσία όμως ήμουν φρούραρχος λόγω φόρτου εργασίας του Δρόσου. Στο Βαθύλακκο δρούσε ακόμη ο συνεργάτης των Γερμανών Μιχάλ Αγάς. Σε λίγες μέρες έγινε επίθεση του ΕΛΑΣ και διαλύσαμε τους ΠΑΟτζήδες του.
Είναι τέλη Νοέμβρη και αρχές των Δεκεμβριανών στην Αθήνα. Παίρνουμε δρακόντεια μέτρα στο φρουραρχείο. Φρουρείται από μια πάνοπλη διμοιρία ΕΛΑΣιτών με διμοιρίτη τον Π. Βαγενά, μετέπειτα στρατηγό του ΔΣΕ και μέλος της ΚΕ του ΚΚΕ.
Για τα Δεκεμβριανά έχουν γραφεί πολλά και από υπεύθυνα άτομα. Τότε ήταν δύσκολο για μας τους απλούς μαχητές να έχουμε γνώμη για τα τεκταινόμενα. Σήμερα όμως, που έγιναν γνωστά πολλά γεγονότα, είναι ευκολότερο να πούμε και μεις τη δική μας γνώμη. Είναι γεγονός ότι τα Δεκεμβριανά τα προκάλεσαν εν ψυχρώ οι Άγγλοι (Τσόρτσιλ και Σκόμπη). Προσπάθησαν να μας σπρώξουν στον Εμφύλιο γιατί μόνο έτσι θα μπορούσαν να μας διαλύσουν και το πέτυχαν.
Τι έπρεπε, κατά τη γνώμη μου, να κάνει η άπειρη καθοδήγηση του κινήματος; 1ον. Να σφίξει την καρδιά της, να θάψει τα θύματά της αλλά να μη δώσει εντολή στον ΕΛΑΣ να μπει στην Αθήνα. Ο ΕΛΑΣ ύστερα από το μεγάλο λάθος της Καζέρτας αφού είχε τεθεί οικειοθελώς υπό τις διαταγές του Σκόμπη δεν έπρεπε να μπει στην Αθήνα. Εκεί βρίσκονταν τμήματα πολιτοφυλακής. 2ον. Να καταγγείλει τους Άγγλους ως νέους κατακτητές και να αναγκάσει και το Στάλιν να πάρει θέση, έστω κι αν είχε προηγηθεί η Συμφωνία της Γιάλτας (η δημοσίευση απόρρητης αλληλογραφίας μεταξύ Στάλιν, Τσόρτσιλ και Ρούσβελτ φωτίζει αρκετά το θέμα). Και 3ον. Να δώσει εντολή στην ομάδα μεραρχιών της Μακεδονίας να χτυπήσουν και να διώξουν τους Άγγλους από το Καραμπουρνού της Θεσσαλονίκης. Αντίθετα τα τμήματα αυτά πήραν διαταγή να κινηθούν και να διώξουν το Ζέρβα από την Ήπειρο. Έτσι το 28ο σύνταγμα, το 27ο, το 53ο και άλλα τμήματα κινήθηκαν προς Γιάννενα. Το 28ο, στις 6-12-44, κινήθηκε από Κοζάνη, Σιάτιστα, Γρεβενά, Μηλιά προς Μέτσοβο, Χάνι της Μπαλντούμας, Δρίσκο. Επιτέθηκε στο Δρίσκο-Μιτσικέλι στα τμήματα του Ζέρβα. Το πρωί τα τμήματα μπήκαν στο χωριό Κουτσαλιό. Ενώ από βορρά (Καλπάκι) μπήκαν στα Γιάννενα τα τμήματα του Υψηλάντη. Ο Ζέρβας υποχώρησε προς το αρχηγείο του στα Δερβίζιανα τα οποία, την επόμενη μέρα, καταλάβαμε αμαχητί. Μόνον τα κανόνια των αγγλικών πλοίων από τα ανοιχτά της Πρέβεζας μας κανονιοβολούσαν ώσπου να πάρουν όλους τους Ζερβικούς και να τους μεταφέρουν στην Αθήνα όπου και παίζονταν το παιχνίδι.
Έτσι εμείς συνεχίσαμε να κινούμαστε πεζή προς Αθήνα. Από Δερβίζιανα, Λάκκα, Σούλι, Κοιλάδα Λούρου, Φιλιππιάδα, Άρτα, Κομπότι, Αμφιλοχία, Αιτωλικό. Εκεί παραμείναμε αρκετές ημέρες εν αναμονή διαταγής για να κινηθούμε προς Αθήνα, πιθανόν μέσω Ρίου-Αντιρρίου και Πάτρας.
Εν τω μεταξύ είχε υπογραφεί η Συμφωνία της Βάρκιζας κι έτσι πήραμε εντολή να κινηθούμε προς Γιάννενα, Κόνιτσα, Σιάτιστα, Κοζάνη και να παραδώσουμε τον οπλισμό. Ο χειμώνας, τα χιόνια αλλά προπαντός η απογοήτευση της ήττας μάς έκανε σκυθρωπούς. Παρόλα αυτά η υποδειγματική διμοιρία δεν έχασε τη ζωντάνια της κι έβρισκε χρόνο να οργανώνει γλέντια, όπως αυτό στα Γιάννενα, όπου μείναμε για λίγες μέρες για ξεκούραση. Το 28ο σύνταγμα μαζί και η υποδειγματική διμοιρία παραδώσαμε τον οπλισμό στη Σιάτιστα και επιστρέψαμε στα χωριά μας, στην πολιτική ζωή. Εγώ στο Νομαρχιακό Συμβούλιο Καστοριάς.
|
 |
(από το βιβλίο: Τάκης Κωστόπουλος, Με τους αντάρτες στη Δυτική Μακεδονία: Αναμνήσεις από Κατοχή, Εμφύλιο, Τασκένδη, Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, Μαρτυρίες VII, Βιβλιόραμα-Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, 2006)
|
|
