Επιτροπή του ΟΗΕ στην Καστοριά
Κωστόπουλος Τάκης
Εκτύπωση
Η καθοδήγηση Ζαχαριάδη καλλιεργούσε ψευδαισθήσεις για κάποια συνδιαλλαγή με την κυβέρνηση. Επειδή η κυβέρνηση Αθηνών και οι Αμερικάνοι μας κατηγορούσαν ότι εξοπλιζόμασταν από τους βόρειους γείτονές μας δημιουργήθηκε μια επιτροπή του ΟΗΕ η οποία τον Μάρτη έφτασε στην Ελλάδα με σκοπό να επισκεφτεί τις ελεύθερες περιοχές αφού συναντήσει και τον Μάρκο Βαφειάδη. Η επιτροπή έφτασε στην Καστοριά αλλά ο Μάρκος βρισκόταν στα Χάσια κι ούτε είχε σκοπό να έρθει. Τα μέλη της επιτροπής του ΟΗΕ, η οποία αποτελούνταν από εκπροσώπους της ΕΣΣΔ, των ΗΠΑ, της Αυστραλίας, της Γιουγκοσλαβίας και άλλων χωρών, όπως φάνηκε εκ των υστέρων, διαφώνησαν μεταξύ τους πριν ακόμα αρχίσουν την έρευνα. Έτσι στην Καστοριά αποφάσισε να μην ανεβεί στο βουνό μια και δεν ήταν ο Μάρκος. Γι’ αυτό θα δεχόταν τις επιτροπές του ΕΑΜ, δηλ. του ΚΚΕ, του Αγροτικού κόμματος, της ΕΠΟΝ, της Αλληλεγγύης στην Καστοριά.
     Εγώ με το Γιώργη Αγγελάκη από το Βογατσικό ως εκπρόσωποι της ΕΠΟΝ περιμέναμε εντολές στο χωριό Λεύκη κρυμμένοι στην οροφή του σπιτιού του μυλωνά του χωριού. Οι άλλοι σε άλλα χωριά κοντά στην Καστοριά. Η Επιτροπή απότομα άλλαξε γνώμη και αποφάσισαν να επισκεφτούν τους αντάρτες στο Καστανόφυτο. Μαζί με τον Αγγελάκη φτάσαμε και μεις εκεί. Κατά τις 11 το πρωί ήρθε η Επιτροπή συνοδευόμενη από πολλούς δημοσιογράφους Έλληνες και ξένους, μεταξύ αυτών και μια Αγγλίδα η οποία κόντεψε να σκοτωθεί όταν το άλογο στο οποίο επέβαινε αφηνιασμένο με την έναρξη της μουσικής την έριξε κάτω. Επικεφαλής της αντιπροσωπίας των ανταρτών ήταν ο αείμνηστος Γιαννούλης. Τα τμήματα του ΔΣ ήταν άψογα ντυμένα με εγγλέζικο ρουχισμό και εξοπλισμό. Οι δημοσιογράφοι έμειναν κατενθουσιασμένοι, όχι όμως και τα μέλη της Επιτροπής του ΟΗΕ που διαφώνησαν και διασπάστηκαν. Και οι μεν Ρώσοι, Γιουγκοσλάβοι και Αυστραλοί (κι άλλοι που δεν θυμάμαι) αποφάσισαν να συνεχίσουν την πορεία προς Χάσια για να συναντήσουν το Μάρκο, ενώ οι Αμερικάνοι επέστρεψαν στη Καστοριά. Συμφώνησαν μετά το τέλος της αποστολής να συναντηθούν στα Τρίκαλα. Πού συναντήθηκαν και τι είπαν με το Μάρκο δεν ξέρω. Ένα είναι σίγουρο, ότι η Επιτροπή γύρισε στη Νέα Υόρκη σχεδόν άπρακτη.
     Το Σεπτέμβριο του 1947 ο Ζαχαριάδης κι όλη σχεδόν η ηγεσία έφυγε από την Αθήνα και βγήκε στο βουνό. Ο Ζαχαριάδης έριξε το γνωστό σύνθημα «όλοι στ’ άρματα, όλα για τη νίκη». Ποια άρματα και ποια νίκη. Όλοι οι αγωνιστές ήταν στις φυλακές, στις εξορίες, αν δεν είχαν περάσει από το εκτελεστικό. Ύστερα από λίγο ανακοινώθηκε η δημιουργία προσωρινής κυβέρνησης του βουνού με έδρα κάτω από τα πεύκα του Γράμμου στη θέση Αρένες.
     Στη συνέχεια έγινε απόπειρα κατάληψης της Κόνιτσας για να εγκατασταθεί η κυβέρνηση, αλλά απέτυχε. Το Δεκέμβρη λειτούργησε και ραδιοφωνικός σταθμός που εξέπεμπε από το Βουκουρέστι, η «Ελεύθερη Ελλάδα», κανείς όμως δεν την αναγνώρισε ποτέ, ούτε κι ο Χότζας, ούτε ο Τίτο παρότι τότε είχαμε καλές σχέσεις. Αναφέρω κάποια μέλη της κυβέρνησης αυτής: πρωθυπουργός Μάρκος Βαφειάδης, δικαιοσύνης Μιλτ. Πορφυρογένης, γεωργίας Βλαντάς, οικονομικών Μπαρτζώτας, εσωτερικών Ιωαννίδης.


(από το βιβλίο: Τάκης Κωστόπουλος, Με τους αντάρτες στη Δυτική Μακεδονία: Αναμνήσεις από Κατοχή, Εμφύλιο, Τασκένδη, Αρχεία Σύγχρονης Κοινωνικής Ιστορίας, Μαρτυρίες VII, Βιβλιόραμα-Ινστιτούτο Νίκος Πουλαντζάς, 2006)