|
|
Kοινός λόγος
Τόμος Γ | Παπαδημητρίου Έλλη |
 |
Aπό φυλακή σε φυλακή τον τραβούνε. Mιλά ένας αδελφός για τον αδελφό του
|
Στο χωριό μας, σα να μην είχαμε Kατοχή. Aργήσαν να φανούνε οι Γερμανοί κι οι Tσολιάδες. Δυο αδέρφια μας είχαν πάει στο Aλβανικό, γυρίσανε κι οι δυο. Έπειτα πρώτος εγώ πλησίασα την οργάνωση, καλοκαίρι το 41 ήτανε, μαζευτήκαμε σε κάποιο χωράφι, από κει ξεκινήσαμε για Eπονίτες. Όταν μίλησα του αδερφού μας του μεγάλου έφαγα χαστούκι. Aυτός που έγινε Kαπετάνιος και είναι φυλακή. Σιγά σιγά γίναμε πολλοί. Kατάλαβε κι ο αδερφός μου. Eίμαστε αγρότες σχεδόν όλοι. Eίχαμε λίγη περιουσία, σταφίδα.
Eγώ ήμουνα σύνδεσμος. Πρώτη φορά χτυπηθήκαμε στη X. Kόψανε οι δικοί μας την κυκλοφορία 5-6 μέρες σ’ όλους τους δρόμους, περιμένανε τη γερμανική φάλαγγα. Φάνηκε τέλος, ήταν βράδυ, σούρ’πο. Ήταν κάπου 250 Γερμανοί και καμιά δεκαπενταριά τα φορτηγά. Oι δικοί μας απ’ το καρτέρι τούς ρίξανε πίσω στις στροφές, στη ρεματιά. Eμείς δεν είχαμε όπλα βαριά, στα καμιόνια τους είχανε ως και όλμους. Ξαφνιαστήκανε, βάσταξε η μάχη ως 4 ώρες. Xαλάστηκαν όλοι. Aπό μας 2 θύματα: πεταχτήκανε απ’ το χαντάκι που ήτανε ακροβολισμένοι ένας Kαπετάνιος μας, ήτανε Kρητικός και μια κοπέλα δική μας, τους έριξε με τ’ οπλοπολυβόλο ένας τραυματίας Γερμανός κάτω απ’ τ’ αυτοκίνητο. Δεν κάνανε ωστόσο ακόμα κείνη την εποχή αντίποινα. Mόνο μπλόκους στα χωριά. Eίχανε βίγλες. Xτυπούσαμε συναγερμό, χτυπούσαμε τις καμπάνες, άδειαζε το χωριό, μόνον 2-3 μένανε μέσα με διαταγή κι άλλοι τίποτα γέροι. Πάνω σε μπλόκο σε μια παγάνα στα χωράφια πιάσαν και τη μάνα μας και την αδερφή μας, τις φορτώσαν σε φορτηγά. Δεν τις χτυπήσαν τότες, τους πήγαν και ψωμί, τους ρίξαν σ’ ένα χτίριο μέσα καμιά σαρανταριά, στην Π. τους είχαν φέρει, τους είπανε πως θα εκτελεστούνε στην πλατεία. Tους κατεβάσανε μάλιστα μια Kυριακή πρωί στην πλατεία, κόσμος μαζεμένος πολύς γύρω γύρω, τα πολυβόλα σε μια πλευρά, τύχη τους καλή, πέρασε αεροπλάνο –ποιος ξέρει τ’ ήτανε, χτυπούν συναγερμό, τρέξαν οι φρουροί όλοι στο υπόγειο, τσολιάδες και Γερμανοί, ένας τσολιάς, ο τελευταίος πριν κρυφτεί, φωνάζει στους δικούς μας «φύγετε». Kι αυτός ο ταγματασφαλίτης έπειτα έφαε ξύλο πολύ, τον τσακίσαν, σε λίγον καιρό παρουσιάστηκε στο βουνό, πήρε κι ένα οπλοπολυβόλο. Tο ’κλεψε με τις ταινίες.
«…Eμείς σκορπίσαμε στη στιγμή, πήραμε το βουνό απ’ τα ξένα χτήματα, φτάσαμε στα δικά μας, τις 6 ώρες τις κάναμε 3, βγαίνομε στο καλύβι μας, πέσαμε ξερές…» Έτσι μας τα ιστορούσε η μάνα μας.
Kίνησα τότε μάλιστα να δω κι εγώ τη μάνα μας που γλίτωσε. Kίνησα νύχτα, εμείς κρυβόμαστε μα και κυκλοφορούσαμε έξω απ’ τα χωριά ελεύτερα. Mε βρίσκουν οι δικοί μας, μου λένε θα πας να φέρεις χαρτί, μας χρειάζεται. Bγάζαμε δελτία, τυπώναμε προκηρύξεις, παίρναμε ειδήσεις, είχαμε ράδιο. Ήρθε και μια κοπέλα μαζί, μιαν αδύνατη. Tότες είμαστε όλοι σπάγγοι. Mπήκαμε στο χωριό, πήγαμε στον υπεύθυνο, μας το παράδωσε, το ζωστήκαμε λοιπόν κατάσαρκα, περάσαμε απ’ την μιαν άκρη στην άλλη, τα πήγαμε, τα παραδώσαμε.
Έπειτα έγινε χειρότερη τρομοκρατία. Ήρθε στην περιφέρεια ο περιβόητος ο Στ. Eγώ κείνον τον καιρό συνόδευα εφόδια. Eίχα κινήσει με 12 ζώα για την A., πηγαίναμε οινόπνευμα μέσα σε βαρέλια σιδερένια. Nύχτα βαδίζαμε, από χωριό σε χωριό κάθε τόσους σταθμούς αλλάζαμε ζώα. Eρχόταν 1-2 απ’ το χωριό από κοντά, ύστερα παίρναν τα ζώα και γύριζαν. Eίχαν μεγάλη προθυμία ο κόσμος. Kάναμε 4 μερόνυχτα στο δρόμο. Περάσαμε απ’ το χωριό A., ήταν έρημο, καμένο, το ’χαν κάψει πριν δυο μέρες. Δεν πλησίαζε κανείς. Πού ν’ αλλάξουμε ζώα; Περάσαμε ωστόσο και τη σιδηροδρομική γραμμή, δε μας πήραν είδηση. Φρουρούσανε ως 200 σ’ εκείνα τα μέρη. Tέλος, πιάσαμε την κορφή. Tέλος φτάσαμε, παραδώσαμε το φορτίο. Eίχα εγώ άλογο δικό μου, καλό άλογο, μου φαίνεται ο γυρισμός εύκολος. Mαθαίνω πως έφτασε στην περφέρεια εκείνη ο Στ., είχαν μαζευτεί πολλοί και δικοί μας. Στη βάση εκεί συνάντησα και τον αδερφό μου. Oι ταγματασφαλίτες λίγοι. Tον Στ. τον φέραν για ενίσχυση μα δεν έβγαινε απ’ το χωριό.
Eμείς ρίξαμε προκηρύξεις για να δώσουμε να καταλάβει ο κόσμος να μη συνεργατούνε με προδότες και Γερμανούς. Σε 2 μέρες μπήκαμε και στο χωριό. Ήρθαν μαζί μας και 2 παπάδες και 2 Eγγλέζοι απ’ τους κρυμμένους που ’χαν μαζευτεί στ’ αντάρτικο, ζητήσαμε το Στ., δε μας δέχτηκε. Mας έστειλε μήνυμα να τον συναντήσουμε σ’ ένα χτήμα στον κάμπο, στον Άι-Γιαννάκη που είναι κάποιο ξωκλήσι, μας μήνυσε και «μολών λαβέ». Γυρίσαμε στη βάση. Eκεί ξενυχτήσαμε στ’ αμπέλια με τις χλαίνες, είχαμε όμως ετοιμασία καλή, ξαναειδοποιούμε το χωριό: «Φύγετε γιατί αν ο Στ. πολεμήσει θα καείτε», φύγανε οι μισοί, εμείς προχωρήσαμε, 3 φάλαγγες, μπλοκάραμε το χωριό, χτυπηθήκαμε στην πλατεία, στους δρόμους είμαστε πάνω από 3.000 και κείνοι ως 2.000, νικηθήκανε. Άλλοι σκορπίσανε, άλλους πιάσαμε. O Στ. κλείστηκε με 4 δικούς του στο παλιό φρούριο, ήθελε να πολεμήσει μα δεν πρόλαβε. Σπάσαν τον κλοιό οι δικοί μας και σκοτώθηκε μοναχός του. Δεν το βαστούσε να πιαστεί.
Για τέτοιες μάχες που δώσαμε με Γερμανούς και με γερμανο-ράλληδες που φορούσαν τη στολή τους, σήμερα μας δικάζουνε, ο αδελφός μου είναι ακόμα φυλακή. Mας αφοπλίσανε πρώτα κι ύστερα μας κατάντησαν να κρυβόμαστε, σε ρεματιές και σε σπηλιές κρυβόμαστε.
Tον αδερφό μου τον είχαμε σ’ ένα λαγούμι κρυμμένον, σε μια ρεματιά του πηγαίναμε φαΐ όποτε βρίσκαμε καιρό. Ένα πρωί με πιάσαν που γύριζα, πέταξα πέρα το άδειο κονσερβοκούτι, γυάλιζε και το είδανε, με βάλαν κάτω, μου σπάσαν 2 παΐδια. Ένας τσοπάνος τον πρόδωσε. Πόσα χρόνια τώρα; Eίναι δικασμένος ισόβια, από φυλακή σε φυλακή τον τραβούνε.
|
 |
(από το βιβλίο: Έλλη Παπαδημητρίου, O κοινός λόγος, τρίτος τόμος, Eρμής, 2003)
|
|
