Κύριε Διευθυντά,
Γράφοντας στις Εποχές (1, Μάιος 1963, σελ. 57-58) «Για δύο νέες εκδόσεις του Καβάφη», σημείωνα πως συμφωνούσα με την άποψη του κ. Μιχ. Περίδη, ότι τα λεγόμενα «αποκηρυγμένα» ποιήματα του Καβάφη είναι πιο σωστό να τα λέμε «εγκαταλειφθέντα», αφού «ο Ποιητής ουδέποτε αποκήρυξε ρητά τα πρώτα του δημοσιευμένα ποιήματα, ενώ αρκετά από αυτά, είτε ξαναπλασμένα είτε σχεδόν απαράλλαχτα, τα τύπωσε δίπλα στο ώριμο έργο του»
Σήμερα, ένα νέο στοιχείο με υποχρεώνει να αναθεωρήσω την παραπάνω γνώμη μου και να διαφωνήσω με τον κ. Περίδη. Στην Φιλολογική Πρωτοχρονιά 1964 δημοσιεύτηκαν φωτοτυπίες επιστολών του Καβάφη προς τον κ. Μάριο Βαϊάνο· σε μία από αυτές, χρονολογημένη 7 Δεκεμβρίου 1926 (σελ. 29), ο Ποιητής γράφει: «“Οι Ταραντίνοι διασκεδάζουν” και “Κτίσται” είναι δυο παλαιά μου ποιήματα τα οποία δεν με ικανοποιούσαν, και γι' αυτό δεν τα ξανατύπωσα. Είναι αποκηρυγμένα από εμέ.» Η κατηγορηματική αυτή δήλωση δεν επιτρέπει καμμία αμφιβολία ότι πρέπει να ονομάζουμε αποκηρυγμένα όσα από τα πρώτα δημοσιευμένα ποιήματα του Καβάφη δεν ξανατυπώθηκαν αργότερα από τον ίδιο.
Με την ευκαιρία, θα ήθελα να διορθώσω μια σοβαρή παράλειψη που υπάρχει στο ίδιο δημοσίευμά μου και που μου υποδείχτηκε από τον φίλο κ. Στρατή Τσίρκα. Mνημονεύοντας τιμητικά εκείνους που πρώτοι εφρόντισαν ―άσχετα με ποιό κίνητρο, τότε― να συγκεντρωθούν και να ξαναδημοσιευτούν τα περισσότερα αποκηρυγμένα του Καβάφη, ανάφερα μονάχα τους κ.κ. Γ. Κ. Κατσίμπαλη και Τίμο Μαλάνο. Δίπλα σε αυτά τα δύο ονόματα ―ακριβέστερα: πριν από αυτά― θα έπρεπε να έχω μνημονεύσει του κ. Γλαύκου Αλιθέρση. Όχι μόνο για την (άγνωστη σε μένα) επιστολή του στην Νέα Ζωή του 1923 (XI, σελ. 488), αλλά ιδίως για την αποφασιστική του συμβολή στην αναδημοσίευση των αποκηρυγμένων στα Νέα Γράμματα, συμβολή η οποία μαρτυρείται από ανέκδοτα στοιχεία του αρχείου Αλιθέρση, που βρίσκονται σήμερα στα χέρια του κ. Τσίρκα.
Δικός σας
Γ. Π. ΣΑΒΒΙΔΗΣ
Εποχές 10 (Φεβρουάριος 1964)
|
