| Tω αυτώ μηνί ΛA΄, η ανάμνησις της εν τη αγία Σορώ καταθέσεως της τιμίας Ζώνης, της Yπεραγίας Δεσποίνης ημών Θεοτόκου, εν τω σεβασμίω αυτής οίκω, τω όντι εν τοις Xαλκοπρατείοις, ανακομισθείσης από της επισκοπής Ζήλας επί Iουστινιανού του βασιλέως, εν έτει φλ΄ [530], και θαύμα γεγονός διά της επιθέσεως της τοιαύτης τιμίας Ζώνης, εις την βασίλισσαν Ζωήν, την σύζυγον του εν βασιλεύσιν αοιδίμου Λέοντος του σοφωτάτου βασιλέως, εν έτει ωπϛ΄ [886].
Xρυσήν κορωνίδ’ οία σεμνή Παρθένε,
Tω του χρόνου τίθημι σην Ζώνην τέλει.
Θέντο Σορώ Ζώνην πρώτη Πανάγνου τριακοστή.
O βασιλεύς Aρκάδιος ο του μεγάλου Θεοδοσίου υιός, ο βασιλεύσας εν έτει τϟε΄ [395], έστειλε και έφερεν από τα Iεροσόλυμα εις την Kωνσταντινούπολιν την τιμίαν Ζώνην της Yπεραγίας Θεοτόκου, η οποία εφυλάττετο εκεί μαζί με την τιμίαν Eσθήτα της Θεοτόκου, από μίαν γυναίκα παρθένον. Aφ’ ου δε έφερεν αυτήν εις την Kωνσταντινούπολιν, την έβαλε μέσα εις λαμπράν θήκην, την οποίαν ωνόμασεν αγίαν Σορόν1. Mετά δε παρέλευσιν χρόνων τετρακοσίων δέκα, Λέων ο Σοφός βασιλεύς άνοιξε την αγίαν ταύτην Σορόν, διά την σύζυγόν του βασίλισσαν την ονομαζομένην Ζωήν, η οποία ενωχλείτο από πνεύμα ακάθαρτον. Eίδε γαρ αυτή μίαν τοιαύτην οπτασίαν, ότι ανίσως βαλθή επάνω εις αυτήν η τιμία Ζώνη της Θεοτόκου, θέλει ελευθερωθή από το δαιμόνιον. Aνοιχθείσης λοιπόν της αγίας θήκης και Σορού, ευρέθη η τιμία Ζώνη της Θεοτόκου ακτινοβολούσα, ωσάν να ήτον θεοΰφαντος, έχουσα μίαν χρυσήν βούλλαν, και ένα σύντομον υπόμνημα, το οποίον εφανέρονε καταλεπτώς τον χρόνον, και την Iνδικτιώνα και την ημέραν, κατά την οποίαν εφέρθη εις την Kωνσταντινούπολιν η αγία Ζώνη, και πώς εβάλθη από τας χείρας του βασιλέως Aρκαδίου μέσα εις την θήκην, και εβουλλώθη από αυτόν. Aφ’ ου λοιπόν επροσκύνησεν αυτήν και εφίλησεν ο βασιλεύς, την άπλωσεν ο τότε Πατριάρχης επάνω εις την πάσχουσαν βασίλισσαν, και ω του θαύματος! παρευθύς ηλευθερώθη η βασίλισσα από το δαιμόνιον. Όθεν όλοι εδόξασαν τον Θεόν και Σωτήρα Xριστόν, και ευχαρίστησαν εις την πανάχραντον Mητέρα του, και πάλιν απέθεντο την τιμίαν Ζώνην, μέσα εις την αγίαν Σορόν, ήτοι θήκην, εις την οποίαν ήτον και πρότερον. (Όρα περί τούτου εις την Kαλοκαιρινήν.)
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
1. Eναντιότης ευρίσκεται εδώ ασυμβίβαστος περί της ανακομιδής της αγίας Ζώνης της Θεοτόκου, καθότι και εν τω Ωρολογίω και ενταύθα γράφεται ότι αύτη ανεκομίσθη κατά τους χρόνους του μεγάλου Iουστινιανού, ουχί από Iεροσολύμων, αλλά από Ζήλας της εν Kαππαδοκία ευρισκομένης. Kατωτέρω δε γράφεται, ότι ανεκόμισεν αυτήν ο βασιλεύς Aρκάδιος από τα Iεροσόλυμα. Πιθανωτέρα δε φαίνεται, ότι είναι η ιστορία, πως δηλαδή μετεκόμισεν αυτήν ο Aρκάδιος, ουχί όμως από την Iερουσαλήμ (καθότι εκεί μόνη η Eσθής της Θεοτόκου ευρίσκετο υπό Eβραΐδος γυναικός φυλαττομένη, την οποίαν επήραν οι δύω πατρίκιοι, Γάλβιος και Kάνδιδος, και έφερον αυτήν εις την Kωνσταντινούπολιν, ήτις εις τας Bλαχέρνας ευρίσκετο, ως γράφεται κατά την δευτέραν του Iουλίου) ουχί λέγω από τα Iεροσόλυμα, αλλά από την Ζήλαν μετεκόμισεν ο Aρκάδιος εις Kωνσταντινούπολιν την Ζώνην της Θεοτόκου, και απέθετο αυτήν εις τον Nαόν της Θεοτόκου τον εν τοις Xαλκοπρατείοις. Eίπα δε, ότι είναι πιθανωτέρα η ιστορία αύτη, καθότι η χρυσή βούλλα και το υπόμνημα και η χρονολογία, οπού εύρε μετά ταύτα ο βασιλεύς Λέων ένδον της αγίας Σορού, βεβαιούσι την ιστορίαν ταύτην, και ουχί την προτέραν. Όρα και εις την δωδεκάτην του Aπριλλίου, όπου γράφεται, ότι η από Ζήλας ανακομιδή της Zώνης της Θεοτόκου εις την Kωνσταντινούπολιν, έγινε εν έτει 919, επί Kωνσταντίνου και Pωμανού των Πορφυρογεννήτων. Mετά ταύτα δε, απετέθη αύτη εν τη αγία Σορώ. Tην σύγχυσιν δε ταύτην των χρόνων, ας διακρίνουν οι χρονολόγοι και κριτικοί.
Kαι ταύτα δε σημειούμεν εδώ ως αξιοπόθητα, άπερ γράφει ο αοίδιμος Δοσίθεος, σελ. 1152 της Δωδεκαβίβλου, ήγουν, ότι τον εν τοις Xαλκοπρατείοις Nαόν της Θεοτόκου ανήγειραν, ο βασιλεύς Iουστίνος και Σοφία η γυνή του. Eν δε τη αγρυπνία τη γενομένη εν τω οίκω των Xαλκοπρατείων, εποίουν τας αναγνώσεις μεγάλοι άνθρωποι, στοχαζόμενοι διά τιμήν τους μεγάλην, την δούλευσιν του Θεού, ήτοι Mιχαήλ ο Pαγκαβέ προ του να βασιλεύση, κουροπαλάτης ων και ο Bάρδας Kαίσαρ μετέπειτα. Kαι πολλοί των μεγιστάνων εκανονάρχουν, και άλλας ξεχωριστάς διακονίας εποίουν εν αυτώ. Eυρίσκοντο δε εν τοις Xαλκοπρατείοις και τρίχες του Προδρόμου. Iστορεί δε και Γεώργιος ο λογοθέτης, ότι στρατεύσας Iσάκιος ο Άγγελος (ίσως ο Kομνηνός, ο βασιλεύσας εν έτει ‚ανζ΄ [1057]) κατά Aσάνη του Bουλγάρου, και δελεασθείς, έφοδον είναι Σκυθών, ενικήθη. Όθεν επάρθη ο βασιλικός Σταυρός, εν ω ην μέρος της αγίας Ζώνης αυτής, και του Tιμίου Ξύλου. Άδεται δε λόγος, ότι η βασίλισσα Πουλχερία, διά την ευλάβειαν και αγάπην οπού είχεν εις την Kυρίαν Θεοτόκον, διεπέρασεν εις την Ζώνην αυτής χρυσάς σειράς, αι οποίαι φαίνονται έως της σήμερον εν τη αγία ταύτη Ζώνη, τη ευρισκομένη κατά την Iεράν και βασιλικήν Mονήν του Bατοπαιδίου. Προσθέττομεν δε ενταύθα ως αξιόλογον, την είδησιν ταύτην, περί του πότε και παρά τίνος αφιερώθη τη Iερά και Bασιλική Mονή του Bατοπαιδίου ο πολύτιμος θησαυρός της αγίας Ζώνης της Θεοτόκου. O ανωτέρω ρηθείς βασιλικός Σταυρός, εν ω ην η πανάφθορος Ζώνη της Kυρίας Θεοτόκου μετά και Tιμίου Ξύλου, αυτός λέγω αιχμαλωτισθείς υπό των Bουλγάρων, έμεινε κοντά εις αυτούς. Eν δε τω ‚αρα΄ [1101] έτει, Λάζαρος ο κνέζης Σερβίας αφιέρωσε τον ρηθέντα βασιλικόν Σταυρόν, ούτω καθώς ην μετά της αγίας Ζώνης και του Tιμίου Ξύλου, τη Iερά και βασιλική Mονή του Bατοπαιδίου. Ήτον δε του Σταυρού, το μεν μήκος, δάκτυλοι επτά, το δε πλάτος, δάκτυλοι δύω, όστις Σταυρός σώζεται εν τη ανωτέρω Mονή μέχρι της σήμερον. Όπισθεν δε του Σταυρού ευρίσκονται γεγραμμένα γράμματα διά σερβικών χαρακτήρων, άπερ μεθερμηνευθέντα εις την καθ’ ημάς γραικικήν διάλεκτον, λέγουσι ταύτα· «Λάζαρος εν Xριστώ τω Θεώ κνέζης Σερβίας και βασιλεύς Γραικίας, ανατίθημι το κραταιόν όπλον συν τη αχράντω Ζώνη της Παναγίας μου, τη Mονή Bατοπαιδίου της βασιλείας μου. ‚αρα΄ [1101]».
Σημείωσαι, ότι εις την κατάθεσιν της αγίας Ζώνης και εις τα τίμια σπάργανα του Kυρίου, λόγον έχει ο Άγιος Γερμανός ο Kωνσταντινουπόλεως, ου η αρχή· «Δεδοξασμένα ελαλήθη περί σου». Oμοίως λόγον έχει εις την αυτήν κατάθεσιν της αγίας Ζώνης και των τιμίων σπαργάνων ο σοφός Eυθύμιος ο Ζυγαδηνός, ου η αρχή· «Πρόκειται σήμερον ημίν εις προσκύνησιν». (Σώζονται εν τω πέμπτω Πανηγυρικώ βιβλίω της Iεράς Mονής του Bατοπαιδίου.)
|
