Συναξαριστής(2224 Λήμματα)
Σημείωμα του Εκδότου [από την έκδοση: Δόμος 2005]
Εισαγωγικά της πρώτης εκδόσεως [εν Bενετία, 1819]
Αναζήτηση εορτών
Αναζήτηση σε κείμενο
Αναζήτηση Α-Ω
Αποτελέσματα: 1 λήμμα
17/01 - Θεοδοσίου βασιλέως του Μεγάλου.
* Μνήμη του ευσεβούς βασιλέως Θεοδοσίου του Μεγάλου.
 
+ H βασιλεία εμποδών ουχ ωράθη,
Σοι ω Θεοδόσιε προς σωτηρίαν.
 
O ευσεβέστατος και αοίδιμος ούτος βασιλεύς Θεοδόσιος ο Μέγας, εγεννήθη εις την Ισπανίαν, περιφανής ων κατά το γένος, και ονομαστότατος κατά την ανδρίαν. Aναδειχθείς δε στρατηγός από τον βασιλέα Γρατιανόν, τον υιόν του Ουαλεντιανού, ύστερον εχειροτονήθη από τον ίδιον βασιλέα εις το Σύρμιον, τη δεκάτη έκτη Ιαννουαρίου εν έτει τοθ΄ [379]. Άριστος δε Αυτοκράτωρ εχρημάτισεν, ως λέγει ο Μελέτιος, και πολύ διέφερεν εις την καλωσύνην από τους άλλους βασιλείς. Aγκαλά και ήτον ολίγον θυμώδης, και τούτου φανερόν σημείον εστάθησαν οι πολλοί και άπταιστοι φόνοι, οπού εποίησεν εν Θεσσαλονίκη, διά την αιτίαν του θανατωθέντος τότε Βερίχου. Ολίγον δε έλειψε να κάμη τα αυτά και εις την Aντιόχειαν, διά την φθοράν των ανδριάντων της βασιλίσσης Πλακίλλης της συζύγου αυτού, ήτις εορτάζεται κατά την δεκάτην τετάρτην του Σεπτεμβρίου.
     Aλλ’ όμως από μεν το πρώτον εδιωρθώθη, διά μέσου του Aγίου Aμβροσίου Eπισκόπου Μεδιολάνων, όστις εμπόδισεν αυτόν από την είσοδον του Ναού, και ικανοποίησιν έδωκεν αυτώ, την οποίαν, όχι μόνον εδέχθη υπό της μετανοίας αναγκαζόμενος, αλλά και νόμον εθέσπισεν, ίνα η ψήφος η κατά των υποκειμένων εις φόνον, να μη λαμβάνη τέλος ευθύς, αλλά μετά τριάκοντα ημέρας. Aπό δε το δεύτερον εμπόδισεν αυτόν ο Πατριάρχης Aντιοχείας Φλαβιανός διά της πρεσβείας του, συνεργησάντων μεγάλως και των περί την Aντιόχειαν ασκητών, καθώς μαρτυρεί ο Χρυσόστομος εις τους λόγους των Aνδριάντων, και ο Νικηφόρος Κάλλιστος λαμπρότατα εκτίθησι. Τόσην δε άκραν μετάνοιαν έδειξεν ο αοίδιμος, ώστε οπού ηξιώθη να ενεργή και θαύματα. Ιστορεί γαρ ο Κεδρηνός, ότι ο βασιλεύς ούτος θέλωντας να προσκυνήση τους Aγίους Τόπους της Ιερουσαλήμ, ενεδύθη σχήμα ιδιωτικόν, και επήγεν εις τον Ναόν της Aγίας Αναστάσεως και εκτύπησε την πόρταν. Ανοίξαντος δε ενός υπηρέτου, εμβήκε. Και ω του θαύματος! εις καιρόν οπού ήτον όλαι αι κανδήλαι εσβυμέναι, ευθύς άναψαν όλαι, ωσάν να ήτον πανήγυρις. O δε υπηρέτης εκπλαγείς διά το τοιούτον θαυμάσιον, ανήγγειλε τούτο εις τον Πατριάρχην. O δε Πατριάρχης διά προσευχής εγνώρισε, ποίος ήτον, και τον εμακάρισεν. Ευτύχησε δε ούτος ο βασιλεύς διά τα ακόλουθα. Πρώτον, διατί εις τους καιρούς του συναχθείσα η αγία και Οικουμενική Δευτέρα Σύνοδος, εν έτει τπα΄ [381], εκήρυξε Θεόν το Πνεύμα το Άγιον. Και ακολούθως ερμηνεύθη τελείως η περί της ομοουσίου Τριάδος θεολογία. Δεύτερον, ότι εις τους καιρούς του ήτον άνδρες σοφώτατοι και αγιώτατοι, και εις Aνατολήν και εις Δύσιν. Τρίτον, ότι εφάνη καθαιρέτης ισχυρός των αιρετικών και ειδωλολατρών. Τέταρτον, ότι έγινε καλλίτεκνος, και πέμπτον, ότι και Άγιος. Ούτος ο βασιλεύς έγραψεν ιδίαις χερσί το άγιον Ευαγγέλιον, και καθ’ εκάστην ανεγίνωσκεν αυτό. Βασιλεύσας δε χρόνους δεκαεπτά (ή δεκαέξ κατά άλλους), και γενόμενος χρόνων εξήκοντα, απήλθε προς Κύριον εις τα Μεδιόλανα τη δεκάτη εβδόμη του Ιαννουαρίου εν έτει τϟε΄ [395]. Αφήσας τον μεν υιόν του Aρκάδιον, βασιλέα της Aνατολής. Tον δε Oνώριον, βασιλέα της Δύσεως. Το δε λείψανόν του το έφεραν εις την Κωνσταντινούπολιν, και το ενταφίασαν. Λέγει δε ο ιερός Αυγουστίνος, ότι ο βασιλεύς ούτος συχνάκις έλεγε, πως εχαίρετο περισσότερον, ότι είναι μέλος της του Θεού Eκκλησίας, πάρεξ ότι εβασίλευσεν επί της γης. (Όρα περί τούτου τον β΄ τόμ. του Μελετίου, σελ. 403, και την Δωδεκάβιβλον του Δοσιθέου, σελ. 2461.)
 
 
ΣΗΜΕΙΩΣΗ
1. Περιττώς δε γράφεται εν τω τετυπωμένω Συναξαριστή κατά την ημέραν ταύτην το Συναξάριον του Oσίου Ιουλιανού. Αυτό γαρ προεγράφη κατά την δεκάτην ογδόην του Οκτωβρίου μηνός, καθ’ ην και εορτάζεται. Ομοίως περιττώς γράφεται εδώ η μνήμη και το Συναξάριον του Οσίου Πατρός ημών Θεοδότου Eπισκόπου Κυρηνίας της Κύπρου. Ταύτα γαρ προεγράφησαν κατά την δευτέραν του Μαρτίου, ότε και ετελεύτησεν.
 
(από το βιβλίο: Αγίου Νικοδήμου Αγιορείτου Συναξαριστής των δώδεκα μηνών του ενιαυτού. Τόμος Β´. Εκδόσεις Δόμος, 2005)